NADSO - Lâu nay, bắt nhịp với kinh tế thị trường, giới doanh nhân xứ Nghệ cũng đã làm nhiều cuộc đảo chiều ngoạn mục khi đang cố gắng vượt qua tấm vỏ bọc “tiểu nông” phải khoác. Nhưng không phải vậy là hay, bởi sự lột xác rất cần một lớp da mới đủ cứng cáp để bao bọc cơ thể còn non nớt. “Lẩy bẩy như Cao Biền dậy non” là câu mà cha ông răn dạy về chuyện “dục tốc bất đạt”. 
 
Với tốc độ trong 10 năm khởi sắc (từ 2008 – 2018) tổng số doanh nghiệp trên địa bàn Nghệ An đăng ký kinh doanh đạt gần 16.500 doanh nghiệp. Khối doanh nghiệp đóng góp ngân sách chiếm tỷ trọng 60% tổng thu ngân sách toàn tỉnh, thì việc đặt vấn đề “Phát triển doanh nghiệp: Tăng lượng nhưng chưa tăng chất” là hoàn toàn có cơ sở.

Nghệ An tổ chức Hội nghị gặp mặt các nhà đầu tư lần thứ 10 (3/2018), có Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và nhiều quan chức Chính phủ tham dự. Trong giai đoạn 2009 - 2017, Nghệ An thu hút được 980 dự án đầu tư với tổng số vốn đăng ký hơn 276 ngàn tỷ đồng.

Doanh nghiệp Nghệ An phát triển đa ngành nghề, tỷ trọng lớn nhất là lĩnh vực thương mại, dịch vụ chiếm 32,19%, xây dựng (bao gồm cả tư vấn) chiếm 24%, công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản chiếm 12,64%, sản xuất, chế biến nông lâm nghiệp chiếm 5,4%, sản xuất, chế biến thủy hải sản chiếm 0,26%.

Dự án cảng biển Vissai Nghệ An, một dự án có nhiều hướng phát triển đầy kỳ vọng

Như vậy, với số doanh nghiệp (DN) đã đăng ký dẫn đến chia sẻ thú vị, tức là mỗi huyện, thành thị có trên 786 DN hoặc mỗi xã có gần 38 DN, mỗi xóm tương đương gần 3 DN). Điều căn bản là DN hầu hết có quy mô nhỏ, siêu nhỏ và luôn đối mặt với nguy cơ rủi ro, làm ăn thua lỗ, phá sản. Dĩ nhiên, cũng chẳng cần luận bàn nhiều, cũng đủ biết lớp “ăn xổi ở thì” mọc nhanh như gió này rồi cũng sẽ ra đi nhanh chẳng kém. Tuy vậy, cũng cần phải xem xét ở khía cạnh đăng ký thành lập doanh nghiệp khá dễ dãi. Căn cứ theo Luật Doanh nghiệp năm 2014, tại Nghệ An nói riêng, chỉ cần hoàn thiện hồ sơ theo quy định, nộp tại bộ phận “một cửa” của Sở KH&ĐT và …ngồi chờ chắc chắn sẽ được. Bởi thế cho nên, số DN tăng đều hằng năm, đơn giản như nấm sau mưa. Điển hình, năm 2011 thành lập hơn 1.000 DN, 2013 có 1.095 DN đăng ký, đến năm 2015 đã có 1.207 DN đăng ký.  tăng 17,52% so với cùng kỳ. Chỉ đến 7 tháng đầu năm 2017, đã có 972 daonh nghiệp được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Tức là mỗi ngày có chừng 5 doanh nghiệp mới lại ra đời.

Trong giai đoạn 2014 - 2017, doanh nghiệp tạo việc làm mới cho hơn 178.000 lao động. Trong ảnh: Sản xuất tại Công ty may Minh Anh (Tp.Vinh)

“Tốt gỗ hơn tốt nước sơn” là yếu tố tiên quyết cho bất kỳ một phạm trù, tổ chức hoặc thể loại vật chất, phi vật thể nào đó được tồn tại lâu dài, bền vững. Đối với DN, rõ ràng cũng không ngoại lệ. Vì lẻ đó, tại Nghệ An, những doanh nghiệp mạnh vẫn phát triển bền vững nhờ nền tảng vốn có như Ngân hàng Bắc Á, Cienco4, Cảng Nghệ Tĩnh…trong lúc đó, có những doanh nghiệp mới thành lập nhưng để lại dấu ấn rất ít ỏi như Công ty CP Á Châu, DN tư nhân Phú Tứ...

Công nhân ươm giống chanh leo tại khu ươm giống của tập đoàn Nafood (Nghệ An)
 
Những năm gần đây, việc cải thiện môi trường đầu tư - kinh doanh thông thoáng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển doanh nghiệp đã được Nhà nước thường xuyên quan tâm. Như Chương trình Quốc gia "Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam đến năm 2020" được Thủ tướng Chính phủ ký duyệt ngày 21/5/2010. Với 5 dự án được triển khai, sau 5 năm đã thu được nhiều kết quả nổi bật, tiêu biểu như: 65% TCVN được công bố trong giai đoạn này hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế; Chất lượng sản phẩm hàng hóa, thương hiệu và tính cạnh tranh của DN được nâng cao; Đào tạo được đội ngũ hoạt động chuyên nghiệp về năng suất và chất lượng.

Khu du lịch biển Cửa Lò nên là một địa chỉ tiếp tục hấp dẫn các nhà đầu tư
 
Năng suất và chất lượng là một trong các yếu tố đóng vai trò quan trọng giúp nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp và chất lượng tăng trưởng nền kinh tế. Thế nhưng, tại Nghệ An, dường như khía cạnh tối quan trọng này lại không được chú trọng nhiều. Trong khi đó, từ xưa đến nay chưa có doanh nghiệp  nào tồn tại trong từng đó năm mà không chú ý đến năng suất cũng như chất lượng sản phẩm. Trên thế giới cũng vậy, Honda, Toyota, Nissan, Sony, Panasonic, Samsung, Daewoo, Chervolet, Hyundai, Kia… cũng là những cái tên quen thuộc và tạo được niềm tin cho người tiêu dùng. Mỗi khi sử dụng sản phẩm của các doanh nghiệp này, người tiêu dùng cảm thấy yên tâm, tin cậy vào chất lượng sản phẩm. Những doanh nghiệp này tồn tại và phát triển theo thời gian dù cho có những bước thăng trầm trong nền kinh tế thế giới. Tại sao có những doanh nghiệp như vậy?
 
Trong những năm mới đây, các doanh nghiệp Nghệ An đã tạo nhiều bước đột phá về năng suất chất lượng. Bên cạnh sự phát triển mạnh mẽ đó vẫn còn môt số mặt  hạn chế nhất định. Đó là các bài học về chiến lược phát triển; Sức sáng tạo và phương pháp quản lý. Tuy đạt được một số kết quả đáng ghi nhận, nhưng nhiều doanh nghiệp Nghệ An còn tồn tại một số hạn chế như: Quy mô của doanh nghiệp nhỏ, hiện có đến 21% doanh nghiệp thuộc dạng siêu nhỏ, 59% doanh nghiệp nhỏ và 16% doanh  nghiệp vừa. Điều này cho thấy doanh nghiệp trên địa bàn mới chỉ phát triển nhanh về số lượng, thiếu những doanh nghiệp lớn.

Vậy câu hỏi là doanh nghiệp xứ Nghệ cần làm gì để tăng năng suất chất lượng trong doanh nghiệp của mình? Câu trả lời là ngoài đổi mới công nghệ, hầu hết các doanh nghiệp  cần phải sử dụng các công cụ như sản xuất tinh gọn để giảm lãng phí và gia tăng năng suất chất lượng. Bằng cách thực hiện các công cụ này, các doanh nghiệp đưa sản phẩm ra thị trường nhanh hơn, đảm bảo sự hài lòng của khách hàng và duy trì được thị phần của mình. Nâng cao năng suất chất lượng trong sản xuất liên quan đến việc thu thập, phân tích dữ liệu và đưa ra quyết định hiệu quả.

Sản xuất đồ chơi tại Công ty Matrix, một công ty có vốn đầu tư nước ngoài 100% với hơn 3.000 công nhân

Một chia sẻ của ông Trần Anh Sơn, Chủ tịch Hội DN tiêu biểu Nghệ rằng: “Sự cạnh tranh gay gắt trên thương trường là cuộc chơi “sòng phẳng”, vừa là cơ hội tốt để các DN phát triển mạnh mẽ, đồng thời làm cho không ít DN thua lỗ, phá sản…”. Như vậy chấp nhận cuộc chơi nghĩa là phải tự mình hoàn thiện bằng tất cả tâm và tài, làm sao “cắm” uy tín của DN vào trong ý thức của cộng đồng, như vậy mới “tốt gỗ”, mới định hình bền lâu giữa những cơn sóng ba đào của thương trường là chiến trường.